شیرین کننده مصنوعی

با توجه به افزایش چشمگیر ابتلا به دیابت، روند رو به رشد چاقی و گسترش سبک زندگی کم تحرک، بسیاری از افراد ترجیح به انتخاب غذاهای سالم‌تر دارند. یکی از مهم‌ترین تغییرات در سبک زندگی این دسته از افراد، جایگزین کردن شکر با گزینه‌های کم خطر و کم کالری است؛ ترکیباتی که همان حس شیرینی مطلوب را دارند اما بدون بار اضافی قند یا کالری بالا. شیرین کننده‌های مصنوعی، دقیقاً همین ترکیبات هستند که انواع مختلفی هم دارند. از این گروه شیرین کننده‌ها به طور گسترده در تولید محصولات رژیمی، دیابتی، وگان، پروتئینی، کتوژنیک و... استفاده می‌شود. فروشگاه بیته نیز که به کیفیت تغذیه‌ای محصولات خود اهمیت می‌دهد، از همین شیرین کننده‌ها به ویژه استویا، در تهیه کوکی و شیرینی‌های رژیمی خود استفاده می‌کند. برای آشنایی بیشتر با شیرین کننده‌های مصنوعی، همراه فروشگاه بیته باشید.

شیرین کننده مصنوعی چیست و مزایای آن

شیرین کننده‌های مصنوعی، ترکیباتی کم‌کالری هستند که بدون استفاده از شکر، طعم شیرین را در مواد غذایی ایجاد می‌کنند. این ویژگی به تولیدکنندگان کمک می‌کند محصولات شیرین اما سالم‌تری ارائه دهند که برای افراد دیابتی، کسانی که رژیم لاغری دارند یا به سبک غذایی سالم اهمیت می‌دهند، مناسب باشد. از جمله مزایای اصلی آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مناسب برای کنترل قند خون

شیرین کننده‌های مصنوعی و کم‌کالری برای افرادی که با نوسان قند خون یا بیماری دیابت درگیر هستند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شوند زیرا بدون آنکه وارد مسیرهای متابولیک قند شوند، حس شیرینی را ایجاد می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود بدن پس از مصرف آ‌ها با افزایش ناگهانی گلوکز روبرو نشود و فرد بتواند شیرینی مواد غذایی را تجربه کند، بدون اینکه کنترل قند خون مختل شود.

بدون کالری یا بسیار کم‌کالری

اکثر شیرین کننده‌ها، هیچ کالری ندارند یا مقدار کالری آنها ناچیز است. نبود کالری در شیرین کننده‌ها بدین معناست که اضافه کردن آنها به نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها، تاثیری بر جمع کل انرژی دریافتی در طول روز نمی‌گذارد.

سازگار با رژیم‌های لاغری

حذف قندها و طعم‌های شیرین در رژیم غذایی کاهش وزن، یکی از سخت‌ترین بخش‌هاست اما شیرین کننده‌های مصنوعی کمک می‌کنند افراد رژیم هم بتوانند همچنان طعم شیرین را تجربه کنند بدون آنکه رژیم غذایی پرکالری داشته باشند.

مناسب برای رژیم‌های کتو، وگان و دیابتی

شیرین کننده مصنوعی از آنجا که بر متابولیسم کربوهیدرات تاثیر ناچیزی دارد و قند خون را افزایش نمی‌دهد، کاملا با رژیم کتو سازگار هستند. علاوه‌بر این، بسیاری از شیرین کننده ها پایه گیاهی دارند و برای رژیم وگان مناسب هستند.

کاهش میزان پوسیدگی دندان

برخلاف شکر معمولی که محیط دهان را برای رشد باکتری‌های مسبب پوسیدگی فراهم می‌کند، شیرین کننده مصنوعی این تاثیر را ندارد و مصرف آن باعث کاهش میزان پوسیدگی دندان‌ها نیز می‌شود.

افزایش ماندگاری محصولات غذایی

بعضی از شیرین کننده‌های مصنوعی به دلیل پایداری شیمیایی بالا، بر ماندگاری محصولات غذایی نیز تاثیر مثبت می‌گذارند. آنها در برابر حرارت، رطوبت و فرآیندهای تولید مقاومت بیشتری نشان می‌دهند و امکان نگهداری محصول بدون افت کیفیت یا تغییر طعم را فراهم می‌کنند.

شیرین کننده های مصنوعی کدامند

شیرین کننده مصنوعی، شامل چند نوع است که در این بخش بررسی می‌کنیم:

استویا از بهترین شیرین کننده های مصنوعی

استویا از بهترین شیرین کننده های مصنوعی و یک شیرین کننده کاملاً گیاهی و طبیعی است که هیچ کالری نداشته و شاخص گلایسمیک آن صفر است بنابراین، تاثیری بر قند خون ندارد و برای افراد دیابتی کاملاً ایمن است. این شیرین کننده گیاهی حدود 250 تا 300 برابر شیرین‌تر از شکر است و مقدار کمی از آن برای ایجاد شیرینی کافی خواهد بود. 
این شیرین‌کننده با داشتن اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، علاوه بر شیرینی، فواید سلامتی نیز ارائه می‌دهد و از دندان‌ها محافظت می‌کند. آنچه استویا را متمایز می‌کند، طبیعی بودن و هماهنگی بی‌نقص آن با رژیم‌های دیابتی، وگان و کتو است.

زایلیتول

زایلیتول نیز نوعی شیرین کننده مصنوعی کم‌کالری است و شاخص گلایسمیک پایینی دارد اما صفر نیست. طعم شیرینی آن مشابه شکر است و علاوه بر این، به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌نماید.

آسپارتام

آسپارتام یکی از شناخته‌شده‌ترین شیرین کننده های مصنوعی در جهان است و حدود 200 برابر از شکر معمولی شیرین‌تر است. این نوع به دلیل قدرت شیرین‌کنندگی بالا، مقدار بسیار کمی از آن برای ایجاد طعم شیرین کافی است. آسپارتام در محصولاتی مثل آدامس، نوشابه‌های رژیمی، ماست‌های طعم‌دار، دسرهای کم‌کالری و حتی برخی داروهای بدون نسخه استفاده می‌شود.

سوکرالوز

سوکرالوز از مشتقات شکر است اما بدون کالری است. این شیرین کننده، پایداری حرارتی بسیار بالایی دارد یعنی حتی در دمای پخت و پز نیز همچنان خاصیت شیرین کنندگی خود را حفظ می‌کند. به همین دلیل، از آن برای تهیه محصولاتی مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا، ژله‌ها، پودینگ‌ها، آدامس‌ها و انواع محصولات پخته شده استفاده می‌شود

آسه‌سولفام پتاسیم

آسه‌سولفام پتاسیم یکی دیگر از شیرین کننده های بدون کالری است که طعم شیرینی سریع و نسبتاً قوی دارد و در برابر حرارت نیز پایدار است. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند از آسه‌سولفام پتاسیم برای تولید محصولات مختلفی مانند نوشیدنی‌ها، شکلات‌ها، شیرینی‌ها و لبنیات بسیار استفاده شود.

ساخارین

ساخارین یکی از قدیمی‌ترین شیرین کننده های مصنوعی است که قدمت استفاده از آن به بیش از یک قرن می‌رسد. این ترکیب، حدود 700 برابر از شکر شیرین‌تر است و به همین دلیل، مقدار کمی از آن برای ایجاد شیرینی کافی است. ساخارین گاهی پس‌طعم تلخی به‌جا می‌گذارد، از همین رو در بسیاری از محصولات همراه با شیرین کننده‌های دیگر به‌کار می‌رود. برخی از موارد استفاده از ساخارین شامل تولید مربا، ژله، کلوچه، بعضی داروها و حتی محصولات بهداشت دهان مانند خمیردندان هستند.

نئوتام

نئوتام نسل پیشرفته‌تری از آسپارتام است که قدرت شیرین‌کنندگی بسیار بالاتری دارد، این ترکیب حدود 13000 برابر شیرین‌تر از شکر است و در عین حال پایداری حرارتی آن نیز بیشتر است بنابراین برای پخت‌وپز و فرآیندهای صنعتی گزینه‌ای بسیار مناسب محسوب می‌شود. کاربرد نئوتام برای تولید نوشیدنی‌ها، کیک‌ها و آدامس‌ها می‌باشد.

آدوانتام

آدوانتام یکی از قوی‌ترین شیرین کننده های مصنوعی محسوب می‌شود و تقریباً 20000 برابر از شکر شیرین‌تر است. با وجود این قدرت بالا، طعم ملایم و پایداری بسیار خوبی در دماهای مختلف دارد و می‌تواند در بسیاری از فرآورده‌های غذایی و شیرینی‌پزی مورد استفاده قرار گیرد.

ایزومالت

ایزومالت از شیرین کننده‌های مصنوعی کم کالری است که بیشتر برای تهیه آب نبات‌ها و تزئینات قنادی، استفاده می‌شود. شیرینی ایزومالت ملایم‌تر از شکر بوده اما کالری آن نیز بسیار کمتر است. همچنین، شاخص گلیسمیک پایینی دارد، بنابراین برای افراد مبتلا به دیابت قابل‌استفاده‌تر است. در تولید شکلات، ژله و انواع آب‌نبات‌های بدون قند به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اریتریتول

اریتریتول یکی از محبوب‌ترین شیرین کننده‌های کم‌کالری است که طعم آن مشابه شکر بوده و اما کالری آن تقریباً صفر است. این ماده به‌طور طبیعی در برخی میوه‌ها مانند انگور، هلو و هندوانه یافت می‌شود و صنعتی آن معمولاً از تخمیر گلوکز تولید می‌شود. شاخص گلایسمیک نزدیک به صفر، آن را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای دیابتی‌ها، افراد کتوژنیک و کسانی که رژیم کم‌کالری دارند تبدیل کرده است.

سوربیتول

سوربیتول نیز نوعی شیرین کننده مصنوعی کم کالری است که تاثیر ناگهانی بر قند خون ندارد. سوربیتول به‌طور طبیعی در میوه‌هایی مانند سیب و هلو وجود دارد و در صنایع مختلفی مانند تولید آدامس، بستنی، داروها و محصولات بهداشت دهان کاربرد دارد.

مالتیتول

مالتیتول میزان شیرینی‌ برابر با حدود 75 تا 90 درصد شیرینی شکر دارد و در عین حال تنها نیمی از کالری آن را فراهم می‌کند. این ماده، طعم نزدیک به شکر دارد و برخلاف برخی شیرین کننده‌ها فاقد پس‌طعم تلخ است. مالتیتول به دلیل بافت و حس دهانی مطلوب، در شکلات‌های بدون قند، آدامس‌ها، بستنی‌ها و محصولات رژیمی بسیار پرکاربرد است.

مانیتول از انواع شیرین کننده های مصنوعی

مانیتول یک شیرین کننده مصنوعی از نوع گیاهی است که علاوه بر ایجاد طعم شیرین، خاصیت خنک‌کنندگی ملایمی نیز دارد، به همین دلیل از آن در تولید آدامس‌ها و محصولات یخ‌زده بسیار استفاده می‌شود. این ماده در بستنی‌ها، دسرهای منجمد و محصولات دارویی کاربرد دارد و به دلیل جذب کند، اثر کمی بر قند خون می‌گذارد.

لاکتیتول

لاکتیتول به عنوان یک شیرین کننده مصنوعی، با کالری کمتر از ساکارز است که علاوه بر شیرین‌کنندگی، قابلیت‌هایی مانند تثبیت‌کنندگی و امولسیون‌کنندگی نیز دارد. این ویژگی‌ها، لاکتیتول را به یک ماده چندمنظوره در صنایع غذایی تبدیل کرده است. لاکتیتول معمولاً در آدامس‌های بدون قند، شیرینی‌های رژیمی و برخی دسرهای کم‌کالری به کار می‌رود.

عوارض شیرین کننده های مصنوعی

شیرین کننده‌های مصنوعی اگرچه جایگزینی سالم‌تر برای شکر هستند اما استفاده بیش از حد از این ترکیبات می‌تواند باعث عوارضی هم شود. برخی از معایب شیرین کننده مصنوعی، به شرح زیرند:

افزایش اشتها و میل به شیرینی

مصرف زیاد شیرین کننده های مصنوعی در برخی افراد ممکن است باعث تحریک حس تمایل به طعم‌های شیرین شود. بدن هنگام دریافت شیرینی بدون کالری، شاید انتظار انرژی واقعی داشته باشد و وقتی این انرژی تأمین نمی‌شود، احساس گرسنگی برای خوراکی‌های شیرین افزایش پیدا می‌کند. این موضوع به‌ویژه در افرادی که به‌طور مداوم محصولات بدون قند مصرف می‌کنند، بیشتر مشاهده می‌شود.

احتمال تأثیر بر میکروبیوم روده

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد شیرین کننده های مصنوعی بر روی میکروبیوم روده تاثیر می‌گذارد البته این اثرات، هنور قطعی و یکسان نیستند و بستگی به نوع شیرین کننده، مقدار مصرف و شرایط فرد دارد.

اختلال در کنترل وزن

گرچه بسیاری از این شیرین کننده ها کم‌کالری هستند، اما مصرف زیاد آنها لزوماً باعث کاهش وزن نمی‌شود. در برخی افراد، تحریک اشتها، تغییر در رفتارهای غذایی یا اثرات احتمالی روی متابولیسم می‌تواند فرایند کنترل وزن را دشوار کند.

امکان بروز حساسیت در برخی افراد

حساسیت به شیرین کننده مصنوعی، موضوع رایجی نیست اما احتمال دارد در بعضی موارد نادر، افراد علائمی مثل تهوع خفیف، سردرد یا واکنش‌های گوارشی داشته باشند.

شیرین کننده های مصنوعی و دیابت

برخی از انواع شیرین کننده مصنوعی برای دیابتی ها می‌توانند مناسب باشند زیرا برخلاف شکر معمولی، باعث افزایش سریع قند خون نشده و بار گلایسمیک ناچیزی هم دارند. با این حال، هر نوع شیرین کننده مصنوعی دارای خاصیت‌های متفاوتی در جذب، هضم و تاثیرگذاری بر متابولیسم است. بنابراین، افراد دیابتی نمی‌توانند بدون نظارت از آنها به‌عنوان جایگزین همیشگی شکر استفاده کنند. استفاده صحیح از این ترکیبات باید زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود تا نوع شیرین کننده، مقدار مجاز و نحوه مصرف با وضعیت قند خون، رژیم غذایی و داروهای فرد هماهنگ باشد.

شیرین کننده های مصنوعی و سرطان

بحث ارتباط شیرین کننده های مصنوعی با سرطان سال‌هاست توسط محققان، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در گذشته، برخی مطالعات قدیمی روی حیوانات، ساخارین را به‌عنوان ماده‌ای بالقوه سرطان‌زا معرفی می‌کردند، اما تحقیقات گسترده و دقیق‌تری که در دهه‌های اخیر انجام شده نشان می‌دهند مصرف ساخارین و دیگر شیرین کننده های مورد تایید سازمان‌های بین‌المللی، در محدوده مجاز روزانه برای انسان خطری ایجاد نمی‌کند.

مقایسه مزایای استویا نسبت به اریتریتول و زایلیتول

استویا، اریتریتول و زایلیتول از شیرین کننده های مصنوعی بسیار پرمصرف هستند اما استویا نسبت به سایر شیرین کننده‌ها، مزیت های بیشتری دارد.  برخی از مزایای این شیرین کننده، شامل:

1. استویا کالری را به صفر می‌رساند و به کاهش دریافت انرژی کمک می‌کند.
2. این شیرین کننده قند خون را افزایش نمی‌دهد و برای دیابتی‌ها انتخابی امن محسوب می‌شود.
3. استویا شیرینی بسیار بیشتری نسبت به شکر تولید می‌کند و فقط مقدار کمی از آن کافی است.
4. این ماده با رژیم‌های کتو، وگان و کم‌کربوهیدرات سازگار است و محدودیتی در مصرف ایجاد نمی‌کند.
5. استویا به سلامت دهان کمک می‌کند و باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود.
6. این شیرین کننده مشکلات گوارشی ایجاد نمی‌کند و برای مصرف طولانی‌مدت مناسب است.
7. استویا با داشتن ویژگی‌های ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، از سلامت عمومی بدن حمایت می‌کند.
8. این شیرین کننده در دمای بالا پایدار می‌ماند و برای پخت‌وپز و شیرینی‌پزی قابل استفاده است.

جمع بندی

اگر به دنبال کیک و شیرینی‌های سالم هستید که با شیرین کننده‌های مصنوعی تهیه شده باشند، فروشگاه بیته (btt-e.com) گزینه‌ای عالی برای شماست. محصولات بیته شامل کوکی‌ها و شیرینی‌های رژیمی، کم‌کالری، دیابتی، وگان و کتو هستند که با استفاده از شیرین کننده های سالم و کم‌کالری مثل استویا تولید شده‌اند. برای مشاهده و خرید کوکی رژیمی و دیگر محصولات رژیمی، کتو و وگان می‌توانید از سایت اقدام کنید.

سوالات شما

آیا مصرف شیرین‌کننده‌ها باعث لاغری می‌شود؟

مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی به خودی خود باعث لاغری نمی شود اما با کاهش کالری مصرفی می تواند به روند لاغری کمک کند.

آیا مصرف زیاد شیرین‌کننده‌ها ضرر دارد؟

بله، مصرف زیاد برخی از انواع شیرین کننده ها ممکن است باعث مشکلات گوارشی یا افزایش میل به شیرینی شود.

آیا می‌توان با شیرین‌کننده‌های مصنوعی پخت‌وپز کرد؟

بله، برخی مانند سوکرالوز و استویا در حرارت پایدارند و می‌توان از آنها برای پخت و پز استفاده کرد اما بعضی دیگر ممکن است کارایی کمتری داشته باشند.

معروف ترین اسم شیرین کننده مصنوعی کدام است؟

شیرین کننده استویا، معروف‌ترین اسم شیرین کننده مصنوعی است و مزیت‌های برتری نسبت به انواع دیگر دارد.